Το Δίκαστρο είναι ένα μικρό, αμφιθεατρικό χωριό στο Βορειοδυτικό τμήμα του νομού Φθιώτιδας, πολύ κοντά στα σύνορα με τους νομούς Ευρυτανίας και Καρδίτσας. Χτισμένο στους ορεινούς όγκους μεταξύ των βουνών Τυμφρηστός και Μαυροράχη, απέχει 35 χλμ περίπου από το Καρπενήσι, 61 χλμ από τη Λαμία και 275 χλμ από την Αθήνα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μ. (κεντρική πλατεία) και αποτελείται από δύο οικισμούς τους οποίους χωρίζει ο ποταμός Δικαστριώτης, βασικός παραπόταμος του Σπερχειού ποταμού.

Τα πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί κατά καιρούς, αναπάντεχα από τους ντόπιους, γύρω από το χωριό, αποτελούν αδιάψευστα στοιχεία της μακρόχρονης παρουσίας του στη Φθιωτική γη. Η ιστορία του χρονολογείται από τις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ. όταν οι Δόλοπες, απόγονοι αυτόχθονων Προελλήνων Πελασγών, κατοίκησαν στην περιοχή ερχόμενοι από τη Μαγνησία. Από τον 11ο αιώνα οι Δωριείς ονόμασαν την τοποθεσία Ζαμίαν/Ζημίαν (αργότερα Ζεμιανή/Ζημιανή) λόγω του προβληματικού της εδάφους που προκαλούσε βλάβες με κατολισθήσεις και καθιζήσεις.

Οι κορυφές Τσούκα και Κουτσονίκα υπήρξαν προπύργια εξορμήσεων των Δολόπων, τα οποία καταστράφηκαν ολοκληρωτικά το 168 π.Χ., όταν ο Βασιλιάς των Μακεδόνων Περσέας αφάνισε τη Δολοπία. Όντως, προς επιβεβαίωση του ιστορικού γεγονότος, και στα δυο σημεία βρέθηκαν ερείπια οχυρωματικών κάστρων της Ελληνιστικής εποχής και σύμφωνα με απόφαση του Κ.Α.Σ. (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) είναι αναγνωρισμένοι αρχαιολογικοί χώροι. Μάλιστα το σχετικό διάγραμμα των τότε Ακροπόλεων είναι αρχειοθετημένο στο Υπουργείο Πολιτισμού με ΦΕΚ 607/Β/10-11-1987.

Η περιοχή της κοινότητας Δικάστρου, με την παλιά ονομασιά Ζημιανή, συμπεριλήφθηκε στο ανεξάρτητο Ελληνικό κράτος με την τελική ρύθμιση των συνόρων της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης (1832) και του Πρωτόκολλου του Λονδίνου (1830). Ουσιαστικά ανήκει στην Επικράτεια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους από τον Μάρτιο του 1833, ημέρα που ο Ελληνικός στρατός μπήκε στην πόλη της Λαμίας (Ζητούνι). Διοικητικά, περιήλθε στον τότε Δήμο Τυμφρηστού, με έδρα το Μαυρίλο.

Το 1885 στην κοινότητα Ζημιανής ιδρύθηκε Γραμματοδιδασκαλείο Αρρένων. Το 1889 ο αριθμός των κατοίκων έφτασε τους 629, τον μέγιστο στην νεότερη ιστορία της κοινότητας, αλλά το μεταναστευτικό ρεύμα του 1890-1896 απομάκρυνε περισσότερους από 120 κατοίκους προς τα αστικά κέντρα και την Αμερική.

Το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού, είναι συνδεδεμένο με τον περιβάλλοντα χώρο της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Φθιώτιδας και γενικότερα της Ρούμελης. Ιδρύθηκε το 1995 από τον Σύλλογο Απανταχού Δικαστριωτών, ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, και υπήρξε το πρώτο Λαογραφικό Μουσείο στη Δυτική Φθιώτιδα. Η συλλογή, καταγραφή και διάσωση των ιστορικών και λαογραφικών απτών στοιχείων, παρουσιάζεται στις αίθουσες του Δημοτικού Σχολείου του χωρίου, όπου και στεγάζεται. Μέχρι το 2011, λειτουργούσε υπό τον έλεγχο και την ευθύνη του Συλλόγου, όμως, πλέον, υπάρχει επίσημα σαν ανεξάρτητο σωματείο, με δικό του 7μελές συμβούλιο διοίκησης. ‘Εχει τιμηθεί από την Ακαδημία Αθηνών και η πλήρης επωνυμία του είναι Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Δικάστρου ΝΙΚΑΙΑΣ-ΚΑΛΛΙΔΑΜΟΣ-ΦΙΛΙΣΤΑΣ.