ΓΡΑΒΙΑ

Η Γραβιά είναι χωριό του νομού Φωκίδας και έδρα του νέου Δήμου Δελφών, βρίσκεται στο 33ο χιλιόμετρο του εθνικού δρόμου Άμφισσας-Λαμίας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 400 μέτρων στα βορειοανατολικά του νομού Φωκίδας, στους πρόποδες του Παρνασσού. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 897 κάτοικοι. Στην αρχαιότητα η περιοχή της Γραβιάς βρισκόταν μέσα στα όρια της αρχαίας Δωρίδας. Κοντά στην Γραβιά βρισκόταν η αρχαία πόλη Κυτίνιο ή η αρχαία πόλη Ερινεός, πόλεις της Δωρικής Τετράπολης.

Η ονομασία του χωριού μάλλον προέκυψε απ’ την κοντινή αρχαία πόλη Καρφία.

Το πιο γνωστό αξιοθέατο της περιοχής είναι το Χάνι της Γραβιάς, όπου στις 8 Μαΐου 1821, έγινε η γνωστή μάχη. Εκεί ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με τους άλλους καπεταναίους, κλείστηκαν στο θρυλικό-ιστορικό χάνι με τα 120 παλικάρια και άλλους υπερασπιστές και συγκράτησαν τις ορδές του Ομέρ Βρυώνη, κόβοντάς τους το δρόμο για τα Σάλωνα και την Πελοπόννησο με στόχο την κατάπνιξη της Επανάστασης.  Προς τιμή της νίκης του Οδυσσέα Ανδρούτσου στη μάχη στο Χάνι, κάθε χρόνο διοργανώνονται εκδηλώσεις αυτή την ημέρα.

Αξιόλογα μνημεία-σημεία για τον επισκέπτη:

Σε απόσταση 5 χλμ. ΝΑ, πάνω στις πλαγιές του βουνού βρίσκεται το μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου ( ή Πανάσαρη), αξιόλογο μνημείο, με ναό βυζαντινού ρυθμού (με δύο τρούλους) κτισμένο το 1517 μ.Χ.

Άλλα αξιοθέατα για τον επισκέπτη του Δήμου Γραβιάς είναι πολλά από τα χωριά που συναποτελούν τον Δήμο:
Τα Καστέλλια, είναι χωριό της Δυτ. της Γραβιάς, σε υψόμετρο 500 μ. χτίστηκε επί Φραγκοκρατίας από τον ηγεμόνα Βονφάτιο και πήρε το όνομά του (που σημαίνει κάστρο-φρούριο) από το κάστρο (Castellum), του οποίου σώζονται ερείπια στο πάνω χωριό. Σώζονται ερείπια επίσης της αρχαίας πόλης Ερινεός στη θέση Άγιος Βασίλειος.

Σε λίγα χιλιόμετρα κι ανηφορίζοντας προς τη Γκιώνα συναντάμε το Χάνι Ζαγκανά, μια τοποθεσία φυσικού κάλλους με ελατόδασος, βαθύσκιωτα πλατάνια και γάργαρο νερό.

Όλη η γύρω περιοχή (έκτασης 240.000 στρεμμάτων) μέχρι τον Αθ. Διάκο και την Πυρά έχει κηρυχθεί «ελεγχόμενη κυνηγητική περιοχή», όπου κυνηγοί απ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό κυνηγούν με ειδική άδεια εισόδου και υπό έλεγχο από το Δασαρχείο διάφορα θηράματα (πέρδικες, φασιανούς, λαγούς, ζαρκάδια, αγριόχοιρους, κ.ά.).

Πηγή: el.wikipedia.org, http://www.fokida.gr